مک دونالد آمریکایی مانند شطرنج مجوسی!

 برندها حاکی از فرهنگ های مختلف هستند. حتی در اسلام نیز موضوع تشبُّه به بیگانگان مطرح شده و به شدت مورد نهی قرار گرفته است.

 یکی از موضوعاتی که این روزها بیش از گذشته موجب نگرانی شده است تمرکز بیش از حد روی ارتباط با شرکت های بزرگ صنعتی و تجاری دنیا بعد از توافق احتمالی است. این تمرکز ممکن است خواسته یا ناخواسته به دنبال خود تضعیف شرکت های داخلی و در نهایت مصرف گرایی را به همراه داشته باشد و چه بسا ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد مقاومتی که تازه مانند نهالی نوپا در حال شکلگیری است وارد آورد. هرچند نفس ارتباط خوب با دنیای فناوری در همه زمینه ها امری شایسته است اما ورود فناوری روز دنیا به کشور غیر از ورود برندهای مختلف است.
برندها حاکی از فرهنگ های مختلف هستند. اگر ما در برابر آنها روحیه مصرف گرایی و انفعال داشته باشیم قطعا به شکل ویرانگری فرهنگ ما را نیز تحت تاثیر خود قرار خواهند داد. حتی در اسلام نیز موضوع تشبُّه به بیگانگان مطرح شده و به شدت مورد نهی قرار گرفته است.
امام صادق(ع) در این مورد می فرماید:
«خداوند به پیامبری از پیامبران وحی کرد: به قومت بگو که:
۱- لباس دشمنان مرا نپوشند
۲- و غذای دشمنان مرا نخورند
۳- و راه و روش دشمنان مرا نپویند
که در این صورت آنها نیز –در نهایت همانند کفار- دشمنان من خواهند شد. » (وسایل الشیعه ج۱۵ ص۶۴۱)
سه نکته:
* لباس و غذا چه ارتباطی با فرهنگ دارند؟
شاید عده ای بگویند لباس و غذا چه ارتباطی با فرهنگ دارند یا فرهنگی که با لباس و غذا متاثر شود به چه دردی می خورد!؟ این جملات نشانه ناآگاهی از قدرت تاثیر مسائل جزئی بر کلیات رفتار انسان است. بله با یکبار غذای بیگانه خوردن یا یکبار لباس غربی پوشیدن کسی غربی نمی شود ولی رواج این کار به تدریج آثاری دارد که روی رفتار انسان تجلی پیدا می کند.

** غذای دیروز، رفتار امروز!
مؤیّد این مطلب نیز نحوه رفتار خیلی از جوانان عزیز کشورمان است که به تدریج با تغییر نوع پوشش و غذا در سال های گذشته کم کم نشانه های تغییر در رفتار و عملکردشان نیز مشهود است. تا دیروز فقط یک لباس متفاوت بود ولی امروز تبدیل شد به یک رفتاری که متاثر از فرهنگ سازندگان همان لباس است!

*** دلیل فقهی رهبر انقلاب با ورود برندهایی مانند مک دونالد
بحث تشبّه به کفار از جمله موضوعات فقهی مبتلا به جامعه امروز به شمار می رود. این امر حتی می تواند دلیل حرمت یک نوع پوشش یا رفتار نیز باشد. البته با در نظر گرفتن شرایطی که تفصیل آن در کتب فقهی موجود است. در همین رابطه رهبر انقلاب در یکی از جلسات درس خارج فقه خود در سال ۸۹ ضمن اشاره به وارداتی بودن بعضی از آلات قمار در زمان اهل بیت، فرمودند:

“این مسأله فرهنگ وارداتی که ما به آن اشاره کردیم در آن زمان در ملاک حرمت شطرنج مؤثر بوده است. چون شطرنج از ایران رفته بود و فرهنگ پادشاهی را با خود به همراه داشت لذا فرمودند “دُعُوا المَجوسیّه لأهلا…” یعنی این کالای مجوسی را برای اهل خودش بگذارید (و به سمتش نروید). ایشان افزودند: “فرض کنید یک خوراکی هایی است که نشانه فرهنگ آمریکایی است، مثلاً مک دونالد در هر کشوری وارد شود نشانه فرهنگ آمریکایی است. یک زمانی در کشور ما هم می خواست بیاید اما چند سال قبل در دولت های قبل ما جلویش را گرفتیم.”