سن ازدواج در روایات

پاره ای از روایات، در مقام تجویز ازدواج در سن یا موقعیت خاصی برآمده اند. این دسته از روایات، حکم جواز و مباح بودن ازدواج را اعلام داشته اند و مقرر کرده اند که ازدواج و نکاح دختران در فلان موعد مجاز است. برخی از این روایات عبارتند از:

قول امام صادق (علیه السلام) که می فرمایند: «هنگامی که دختر نُه ساله شد، کودکی او پایان می پذیرد و ازدواج می کند و حدود عمومی علیه او و به سود او جاری می شود.»  حضرت (علیه السلام) در جایی دیگر می فرمایند: «به درستی که دختر مانند پسر نیست، همانا دختر نُه ساله هنگامی که ازدواج کند و رابطه زناشویی برقرار نماید از کودکی خارج می شود.»نیز حضرت امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: «زمانی که دختر ازدواج کند و عمل زناشویی انجام گیرد، در حالی که نُه ساله باشد، کودکی و یتم از بین می رود…»

ملاحظه می شود که مجموع روایات مزبور ازدواج و نکاح را در معنی نزدیکی و هم بستری استعمال کرده اند نه به معنی یک عمل حقوقی و عقد نکاح؛ زیرا در فقه امامیه، انعقاد عقد نکاح حتی قبل از نُه سالگی مجاز شناخته شده است به این ترتیب که ولی قهری (پدر و جدّ پدری) می توانند فرزند صغیر خود اعم از دختر و پسر خود را به عقد نکاح درآورند: راوی می گوید از امام باقر (علیه السلام) در مورد پسربچه ای که به عقد ازدواج دختربچه ای در می آید سؤال نمودم، حضرت (علیه السلام) فرمودند: اگر پدران آن دو، آن ها را به عقد ازدواج یکدیگر در آورده است این عقد جایز است ولی این دختر و پسر هنگامی که بالغ شدند اختیار دارند که آن را بپذیرند یا نپذیرند.

با توجه به آن چه گفتیم در جمع بندی از بررسی روایی می توان گفت که آن چه در عبارات معصومین (علیهم السلام) در خصوص بلوغ برای ازدواج آمده است نُه سالگی است. و بلوغ بیان شده ناظر به ازدواج به معنی رابطه زناشویی و هم بستری است. به عبارت دیگر، نُه سالگی از آن جهت زمان بلوغ معرفی شده که دختر قابلیت هم بستری و عمل نزدیکی را پیدا می کند. پس هنگامی که این قابلیت در سن نُه سالگی دختر، بر او ایجاد می شود، نباید دختر این سن را زیاد به تأخیر اندازد، نه این که گفته شود در همین سن ازدواج کند، ولی تأخیر انداختن زیاد در سن ازدواج می تواند انواع مشکلات جسمی، روحی، جنسی، خانوادگی، اجتماعی و… را به همراه داشته باشد.