هيچ ترديدی نيست كه اولين خواسته زن حسن معاشرت شوهر با اوست، يعنی زبان خوش و رفتار خوب. اين حداقل خواسته ای است كه زنان در تعامل زناشويی و همسرداری سخت بدان نيازمند هستند و اسلام نيز بدان اهتمام داشته است. در کنار آن زن نسبت به شوهر خود نیز وظایفی دارد که باید ایفا نماید.

خداوند بزرگ شناخت حقوق و وظایف زنان را به عرف و عادتی که میان مردم درباره معاشرت و رفتار آنها با یکدیگر وجود دارد محول کرده است، و شیوه عرف بین مردم تابع شرایع و عقاید و آداب و عاداتشان است. پس این جمله میزانی به مرد می‌دهد تا با آن رفتارش را با همسرش در تمام شئون و احوال زندگی بسنجد. بعد از انعقاد عقد نكاح و گره خوردن دو شخصيت زن و مرد با يكديگر و ساختن يك خانواده، تعامل و رفتار متقابل زوجين با يكديگر نقش منحصری در بقا و تكامل و تعالی خانواده ايفا می‌كند.

هيچ ترديدی نيست كه اولين خواسته زن حسن معاشرت شوهر با اوست، يعنی زبان خوش و رفتار خوب. اين حداقل خواسته ای است كه زنان در تعامل زناشويی و همسرداری سخت بدان نيازمند هستند و اسلام نيز بدان اهتمام داشته است. در کنار آن زن نسبت به شوهر خود نیز وظایفی دارد که باید ایفا نماید. در ادامه به بررسی وظایف و حقوق زن نسبت به همسر خود می پردازیم:

اسلام همچنانکه وظایف ومسئولیتهایی برعهده مردان قرارداده، حقوقی نیز برای آنان درنظر گرفته است وبه زنان تذکرداده که برای ادامه زندگی زناشویی ودست یافتن به ثمرات شیرین ازدواج این حقوق را رعایت کنند.

۱-بدون رضایت شوهر کسی را به خانه راه ندهد.

اگر زن بدون رضایت شوهر به افرادی اجازه دهد وارد خانه او شوند، سوءتفاهم هایی پیش می آید ومنشا بروز اختلاف وازپاشیدن خانواده می گردد.

۲-درزندگی سعی کند که رضایت خاطر شوهر راجلب نمایید.

یعنی معاشرتهای خود را مطابق میل شوهر انجام دهد ، بدون رضایت او به هرجایی نرود وهرکاری انجام ندهد وهرگز درصدد آن نباشد که خواسته های خود را برشوهر تحمیل کرده، اورامطیع خود سازد زیرا مرد به جهت دارا بودن نیری عقلانی وجسمانی بیشتر، غرورخاصی درخود احساس می کند وانتظار دارد همسرش او را به دیده احترام بنگرد، وخواسته ها اورا برخواسته های خویش مقدم دارد.

۳-مال وآبروی شوهر را درغیاب او محفوظ داشته، دراموال او خیانت ننماید وبدون اجاز ه ورضایت او تصرف نکند.

۴-درمشکلات وسختی های زندگی حتی المقدور بااوسازش ومساعدت کند.

زندگی فرازونشیب فراوانی دارد؛ گاهی انسان درآغوش ناز ونعمت است، گاهی گرفتار مشکلات، گاهی دارا، گاهی فقیر؛ گاهی احساس خوشبختی می کند وگاهی بالعکس … همانطوری که مرد موظف است درتمام این حالات، نسبت به همسرش وفا دارباشد؛ زن نیز موظف است برپیمان خود استوار بوده با گرم وسرد زندگی شوهرسازگارباشد.

۵-هرگاه شوهر بخواهد رابطه جنسی برقرار سازد، اگر همسر او عذرموجهی نداشته باشد، باید تمکین نماید.

یکی ازاهداف ازدواج وتشکیل خانواده، تامین نیازمندی جنسی واشباع این غریزه است، وبی گمان روابط زناشویی نقش موثری دردیگر روابط بین زن وشوهر ایفا می کند، واگر این نیاز طبیعی مرد به طرز صحیحی درخانه اشباع نگردد، ناچارمی شود درخارج ازبستر زناشویی درآغوش فساد بیفتد.

در روایات آمده است شخصی از امام صادق (ع)پرسيد: “حق زن بر شوهر چيست؟”

امام در پاسخ فرمود:"لباس و غذای او را تامين کند و با چهره خشن به او نگاه نکند”

سه گروه از زنان هستند که خدا عذاب قبر را از آنها بر می دارد و با حضرت زهرا (س) محشور می شوند:

۱-دست اول زنانی هستند که با تنگدستی شوهرانشان بسازند.

۲-دسته دوم زنانی هستند که با بداخلاقی شوهران شان بسازند.

۳-دسته ی سوم زنانی که مهریه ی خودشان را می بخشند.

(کتاب “وسائل الشیعه"، به نقل از “کتاب ورام")

ای زن به تو از فاطمه اینگونه خطاب است

ارزنده ترین زینت زن حفظ حجاب است

حجاب, حضرت, زهراحجاب از دیدگاه حضرت زهرا (س): روزی مرد نابینایی با کسب اجازه به محضر حضرت زهرا(س) آمد. حضرت از او فاصله گرفت و خود را پوشانید، پیامبر اکرم(ص) که در آن جا حضور داشت از حضرت زهرا(س) پرسید:«با این که این مرد نابیناست و تو را نمی‏بیند، چرا خود را پوشاندی»؟ حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمود:«اگر او مرا نمی‏بیند، من که او را می‏بینم، وانگهی او بو را استشمام می‏کند». حضرت زهرا(س) فرموده اند: برترین کار برای زنان این است که آنها مردان نامحرم را نبینند، و مردان نامحرم آنها را نبینند.
چند روایت:

1. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «زنان در خانه به جایی که بر کوچه و بازار اشراف داشته باشند نروند، چرا که نگاه مردان به آن ها خیره می‌شود. به آنان سوره نور را بیاموزید چون در این سوره از تحریم و عقوبت زنا و نیز از اجتناب نگاه به نامحرم سخن به میان آمده است.

2. امیرالمومنین علیه السلام در وصیت خود به امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود:«با پوشش و حجابی که برای همسرانت قرار می‌دهی، چشم آنان را از هوس و حرام بازمی‌داری، چرا که حجاب برای آنها ثبات بیشتری به ارمغان می آورد. از خروج بی‌حساب و بی‌رویه زنان جلوگیری کن، زیرا مفاسدی دارد؛ و اگر می‌توانی، کاری کن که همسرانت غیر از تو را نشناسند و با مردان رفت و آمد نداشته باشند…»

3. ام سلمه می گوید: روزی من و میمونه خدمت رسول خدا بودیم که ابن مکتوم نابینا آمد. پیامبر به ما دو نفر فرمود چادر به سر کنیم و خود را بپوشانیم. ما گفتیم:«یا رسول الله، ابن مکتوم که نابیناست و ما را نمی‌بیند.» پیامبر فرمود:«آیا شما هم کورید و او را نمی بینید؟!»

4. امام رضا علیه السلام در نامه‌ای به یکی از یاران خود نوشت:«نگاه به موی زنان حرام است، چون موجب تحریک و فساد است.»

رسول خدا(ص) ازجبرئیل(ع) سوال فرمودند درکجا فرشتگان برای زن بی حجاب گریه وخنده میکنند؟

حجاب

جبرئیل فرمود: (یکی از آنجاهایی که فرشتگان می‌خندند) زمانی است
که زن بی‌حجابی و بدحجابی می‌میرد، و بستگان او را در قبر می‌گذارند
و روی آن زن را با خشت و خاک می‌پوشانند تا بدنش دیده نشود.
فرشتگان می‌خندند و می‌گویند: تا وقتی که جوان بود و با دیدنش
هر کسی را تحریک می‌کرد و به گناه می‌انداخت(پدر و برادر و شوهرش و…از خود غیرت نشان ندادند)و او را نپوشاندند، ولی اکنون که مرده و همه از دیدنش نفرت دارند او را می‌پوشانند.

{منبع: شجره طوبی:۲/۴۳۱؛مواعظ العددیه مرحوم عاملی:۱۴۴ و ۱۴۵}

آية الله عبدالله جوادى آملى

نوع دستورهايى كه اسلام به زن ومرد مى‏دهد، در عين حال كه يك راه مشتركى براى هر دو قائل است ولى راه مخصوص را هم از نظر دور نمى‏دارد، وقتى احترام به پدر ومادر را بازگو مى‏كند، براى گرامى داشت مقام زن، نام مادر را جداگانه وبالاستقلال طرح مى‏كند. قرآن كريم مى‏فرمايد:

اما يبلغن عندك الكبر احدهما او كلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهرهما و قل لهما قولا كريما (1)

اگر يكى از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها حتى «اوف‏» مگو وبه آنها پرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى.

ودر بخشى ديگر مى‏فرمايد: ما سفارش كرديم به انسان كه احسان را نسبت ‏به پدر و مادر فراموش نكند:

و وصينا الانسان بوالديه احسانا (2)

وانسان را نسبت ‏به پدر ومادرش به احسان سفارش كرديم.

و قضى ربك الا تعبدوا الا اياه و بالوالدين احسانا (3)

پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد وبه پدر ومادر خود احسان كنيد. ودر جاى ديگر احسان به پدر ومادر را در كنار عبادت حق ياد مى‏كند:

ان اشكر لي و لوالديك (4)

شكر گزار من وپدر ومادرت باش.

اما با همه اين تجليل‏هاى مشترك، وقتى مى‏خواهد از زحمات پدر ومادر ياد كند، از زحمت مادر سخن مى‏گويد، نه از زحمت پدر، آنجا كه مى‏فرمايد:

و وصينا الانسان بوالديه احسانا حملته امه كرها و وضعته كرها و حمله و فصاله ثلاثون شهرا (5)

زحمات سى ماهه مادر را مى‏شمارد، كه: دوران باردارى، زايمان، ودوران شيرخوراگى براى مادر دشوار است. وهمه اينها را به عنوان شرح خدمات مادر ذكر مى‏كند. قرآن كريم به هنگام يادآورى زحمات حتى اشاره‏اى هم به اين موضوع ندارد كه: پدر زحمت كشيده است.

بنابراين، آيات قرآن كه در مورد حق شناسى از والدين آمده است‏بر دو قسم است: يك قسم حق شناسى مشترك پدر ومادر را بيان مى‏كند وقسم ديگر، آياتى است كه مخصوص حق شناسى مادر است، قرآن كريم اگر درباره پدر حكم خاصى بيان مى‏كند فقط براى بيان وظيفه است، نظير:

و على المولود له رزقهن و كسوتهن بالمعروف (6)

خوراك وپوشاك مادران به طور شايسته به عهده پدر فرزند است.

وليكن هنگامى كه سخن از تجليل وبيان زحمات است، اسم مادر را بالخصوص ذكر مى‏كند.

1. اسراء، 23.

2. احقاف، 15.

3. اسراء، 23.

4. لقمان، 14.

5. احقاف، 15.

6. بقره، 233.

زن در آينه جلال و جمال صفحه 177